Tự hào thế hệ thanh niên Việt Nam
TTBD - Khi đọc cuốn nhật ký Thế hệ Hồ Chí Minh của liệt sĩ Lê Thị Thiên tôi chợt nhớ đến lời của nhân vật Paven – người thanh niên cộng sản của tác phẩm Thép đã tôi thế đấy: “Cái quý nhất của con người là cuộc sống, đời người ta chỉ sống có một lần, phải sống sao cho khỏi phải xót xa ân hận vì những năm tháng sống hoài sống phí, cho khỏi phải hổ thẹn vì những năm tháng sống hoài sống phí, để khi nhắm mắt xuôi tay ta có thể nói rằng: “cả đời ta, cả sức ta đã hiến dâng cho sự nghiệp cao đẹp nhất trên đời: sự nghiệp đấu tranh giải phóng loài người”.
Nhật ký Thế hệ Hồ Chí Minh - Một con người - Một quyển nhật ký hừng hực lửa sống, tràn đầy chất anh hùng và chất lãng mạn. Mỗi dòng nhật ký, mỗi trang viết của chị có sức truyền cảm sâu xa, tác động đến trái tim mỗi con người như một lời tâm sự, lời nhắn nhủ và cả sự thức tỉnh. Để những thanh niên của đất nước yên bình ngày nay phải luôn sống xứng đáng với sự hy sinh của tiền nhân, phải hãnh diện và kiên quyết viết tiếp những trang nhật ký của chị còn dang dở, bằng chính những việc làm cụ thể.
Trong quyển nhật ký của chị Thiên có đoạn: “Tháng 12/1962, rời mái trường trở về địa phương tham gia cách mạng, vừa dạy học, vừa tham gia các mặt trận khác. Sau đó lên đường vào chiến trường. Ngày đi, ngoại nhắn lời nhắn nhủ hữu ích của cậu, mình cố khắc sâu vào tư tưởng, cố gắng làm thế nào cho xứng đáng là đứa cháu của cậu, đứa con gái ngoan của ba má, người con ưu tú của Đảng...”.
Có thể thấy chị là một người con hiếu thảo, luôn mang tình cảm gia đình trong tâm trí. Nhưng vì chiến tranh ngăn cách và nỗi khát vọng của tuổi trẻ, tinh thần yêu nước của người chiến sĩ cách mạng, chị đã quyết tâm tham gia cách mạng theo tiếng gọi của con tim.
Ngày 01/01/1965, chị viết: “Đêm nay được nghe chú Năm nói chuyện tình hình thời sự, M. rất phấn khởi. Quân và nhân dân ta đi từ thắng lợi này đến thắng lợi khác, ngày một nhiều hơn, vẻ vang hơn. M. phải nỗ lực trau dồi để tiến kịp bạn bè, giàu lòng yêu nước, căm thù giặc sâu sắc và dám hy sinh tính mạng khi Tổ quốc cần đến...”
Chị còn tự nhủ với lòng phải tỏ thái độ dứt khoát bạn - thù hay trước mặt kẻ thù không do dự. “Qua lời kể của chú Năm, M. soi rọi bản thân, phải cần học tập thêm, tư tưởng luôn hướng đến lý tưởng cộng sản, chân lý cách mạng. Ta nghĩ đến Tổ quốc nhiều hơn - Vì Tổ quốc”; “Vâng M. phải cố gắng làm được. Tự kiểm lại mình, M. thấy còn thiếu sót là chưa tận tình giúp đỡ những bạn nhỏ hơn mình, phải quan tâm nhiều hơn những bạn mà tổ Đoàn phân công mình giúp đỡ”.
Cuối tháng 2/1965, Chị kết thúc khóa học trở về đơn vị công tác. Trên cương vị mới, chị luôn trăn trở, phấn đấu, tu dưỡng vì mục tiêu là cống hiến thật nhiều cho Tổ quốc. Trong cuốn nhật ký của mình, chị đã viết to, tô đậm những dòng chữ “quyết tâm sống, chiến đấu như anh hùng liệt sĩ Nguyễn Văn Trỗi”. Đây như một phương châm, một lời nhắc nhở thường xuyên để chị rèn luyện, biểu tượng cho ý chí, sức mạnh của tuổi trẻ yêu nước bấy giờ. Trong tập nhật ký, hai chữ Tổ quốc và quyết tâm Vì Tổ quốc được chị Thiên trịnh trọng ghi lại nhiều lần. Tổ quốc đối với chị đẹp rạng rỡ trong tình yêu mãnh liệt. Vì đó mà chị và cả thế hệ của mình đã dấn thân, sẵn sàng chấp nhận mọi đau thương, hy sinh để đấu tranh cho ngày thống nhất đất nước. Cũng trong nhật ký, hình ảnh anh Nguyễn Văn Trỗi được chị nhắc đến nhiều lần, ngay cả khi cô gái trẻ ấy nghĩ về tình cảm lứa đôi... Rồi chị làm thơ về anh Trỗi với ước nguyện (nhưng cũng là quyết tâm):
“Nhớ anh, tôi nhớ lời anh dặn
Nhớ anh, sống chiến đấu như anh...
Làm sao xứng với tuổi xanh
Giải phóng đất nước, đạt thành ước mơ”.
Lời thơ của chị chân thành và mộc mạc nhưng thấm đẫm trong đó là tình yêu mãnh liệt của tuổi trẻ và sức mạnh của lý tưởng cách mạng. Từ đó, chị luôn tự vấn mình phải tự rèn luyện, tu dưỡng làm sao để ngày càng hoàn thiện hơn. Chị vui mừng với những đóng góp trong công tác hằng ngày của mình, rồi động viên sẽ cống hiến nhiều hơn. Chị luôn nhắc nhở mình sống sao cho tốt đẹp, xứng đáng với niềm tin và lý tưởng của mình.
Trong nhật ký của mình, chị thường xuyên tự phê bình nghiêm túc những khuyết điểm, yếu kém trong sinh hoạt, chuyên môn, học tập, công tác… Đồng thời, chị cũng tiếp thu những ý kiến phê bình và coi đó như “thang thuốc bổ, uống vào khỏe mạnh”.
Ngày 6-12-1964: Nhớ lại thời gian trước đây mình mắc nhiều sai lầm, thiếu sót. Bổ túc đẩy mạnh bình dân học vụ, chống giặc dốt mình chưa làm hết được. Một phần nữa là về văn nghệ, thể dục, thể thao mình cần tham gia nhiều hơn để rèn luyện trở thành con người mới toàn diện. Mình cần nỗ lực khắc phục thiếu sót để tiến bộ.
Ngày 22-1-1965: Qua bài kiểm tra hôm nay mình thấy được khuyết điểm là nghiên cứu chưa sâu, nắm vấn đề chưa chắc, chưa tập trung hết tư tưởng. Phải cố gắng thật nhiều “Vì nhân dân, vì Tổ quốc vô tư mà phấn đấu”.
Ngày 30-7-1966: …Muốn tiến bộ hơn, làm tốt công tác của mình hơn, bản thân phải trau dồi, không ngừng tu dưỡng tinh thần, tư tưởng của người cộng sản; ra sức học tập ở đồng chí, học tập ở hội nghị, học tập quần chúng nhân dân; soi rọi bản thân từng ngày, hòa mình lao động với đồng chí, với anh, chị, em. Điều lớn nhất trước mắt là phải sửa chữa tác phong cho nhanh nhẹn, quần áo, đầu tóc gọn gàng, đối xử đúng mực, không vui đùa quá trớn.
Một đoạn trong cuốn nhật ký viết: “Ngày 20.11.1964: Hôm nay là ngày lễ Nhà giáo yêu nước. M. được nghe kể lại nghề giáo. M. cần học tập nhiều hơn nữa. Trau dồi bản thân để trở thành một giáo viên toàn diện, yêu nghề, yêu trẻ đúng mức. Soi rọi lại thời gian công tác đã qua, M. phải cố gắng nhiều hơn nữa. Vì đây là nơi rèn luyện mình trở thành người cách mạng, người kỹ sư tâm hồn. Lời nói của Lênin “Học, học nữa, học mãi”, cuộc đời là pho sách không có trang cuối, phải thực hiện cho được. Học để hiểu tri thức khoa học, có văn hóa làm cơ sở, để nâng cao khả năng chất lượng công tác, học để xứng đáng là con người mới. Muốn đạt được kết quả tốt trong học tập, M. cần tập trung tư tưởng cao độ, đào sâu suy nghĩ, lật ngược, lật xuôi vấn đề. Trong thời gian qua, M. ân hận nhiều vì đôi khi tư tưởng thiếu tập trung. Do đó, trong học tập chưa đạt được yêu cầu như mong muốn. Thanh niên là lực lượng đóng góp cho sự nghiệp cách mạng nhiều nhất và cũng là thế hệ xây dựng xã hội mai sau. M. phải suy nghĩ và thực hiện cho được như vậy. Mọi ý nghĩ riêng tư, vì cá nhân phải gạt bỏ, để xứng đáng là người cộng sản”.
Lẫn trong cuốn nhật ký chiến trường còn có những bài thơ mộc mạc, giản dị đầy tình cảm. Như ngày 17/10/1966, M. viết tặng H., người em cùng quê:
“Em hỡi! Em ơi! Em nghĩ gì
Rộn ràng phấn khởi hay sầu bi
Hãy nghĩ đến ngày mai tươi sáng
Miền Nam ta giải phóng tự do
Cùng nhau vui hát bài ca thanh bình
Em hỡi sao em không nói
Nói đi em chị lắng nghe đây
Nghe em kể lại những ngày...”
Cuốn nhật ký của chị khép lại ở ngày 20-10-1966. Trước đó, chị viết ba bài thơ nhân kỷ niệm hai năm ngày mất của anh hùng Nguyễn Văn Trỗi với tựa đề “Nhớ anh”, “Quà mừng chiến thắng” và “Nói đi em”. Lời thơ như có thép, toát lên khí phách của một người chiến sĩ cách mạng:
“Bên nhau chiến đấu cùng lý tưởng
Vững lòng san phẳng mọi bất công
Bên nhau chiến đấu vì dân
Đạp bằng trở ngại, tiến lên diệt thù”
Đồng thời, gửi gắm bao yêu thương đến với đồng đội, như một lời cổ vũ sức trẻ cống hiến hết mình cho đất nước:
“Vui biết mấy trong ngày đại hội
Lòng rộn ràng thêu vội chiếc khăn
Tặng anh dũng sĩ ngoan cường
Món quà kỷ niệm, kính, thương anh nhiều”
Chị đã vĩnh viễn nằm lại “Mãi mãi tuổi hai mươi” nhưng tâm hồn của chị, nhiệt huyết “Thế hệ Hồ Chí Minh” mãi còn vang vọng đến mai sau.
Nói về cuốn Nhật ký Thế hệ Hồ Chí Minh, đại tá - nhà văn Chu Lai dẫn giải: “Truyền thống của người Việt Nam là “giặc đến nhà đàn bà cũng đánh”. Có lẽ, sự xuất hiện hình ảnh của chị Lê Thị Thiên nói riêng và người phụ nữ Việt Nam nói chung đã làm chiến tranh mềm đi và sự chết chóc nhẹ hơn”. Với nhà văn Chu Lai, nhật ký của liệt sĩ không phải là những con chữ, những văn bản ngôn ngữ mà được xuất phát từ trái tim, sự lãng mạn của trái tim. Cuộc chiến đấu bằng sự lãng mạn từ trong tâm hồn thì cuộc chiến đấu đó bao giờ cũng thắng. Và nhà văn Chu Lai đúc kết: “Hình ảnh chị Lê Thị Thiên là biểu tượng của lòng yêu nước”. Từng tham gia chiến đấu trên vùng đất Bình Dương, nhà văn Chu Lai mô tả hình ảnh những cô du kích như chị Thiên trên vùng chiến tranh khốc liệt dọc sông Sài Gòn như những cây lau, cây sậy. “Khi mưa sa bão táp thì cây lau, cây sậy dạt xuống, nhưng khi nắng lên thì vươn mình đứng dậy, hiên ngang giữa cuộc đời” - nhà văn Chu Lai ví von. Sau đó, ông cắt nghĩa về lý tưởng sống đẹp và lòng yêu nước của thế hệ thanh niên xưa và nay. Ông nói: “Lòng yêu nước không của riêng ai. Thế hệ cha anh ngày xưa triển khai lòng yêu nước bằng cách vào trận. Còn thế hệ hôm nay triển khai lòng yêu nước bằng cách làm giàu cho bản thân và làm giàu cho cộng đồng. Nhưng các thế hệ đều có chung nhau một hạt kim cương trong lồng ngực, đó là lòng tự trọng”.
Lúc này đây, tôi ước gì chị có thể sống lại dù chỉ trong giây lát để thấy những gì mình đã hy sinh, đánh đổi, để nhìn thấy bản chất cách mạng truyền thống tốt đẹp của thanh niên Việt Nam đang được chúng em kế tục, giữ gìn và phát huy, vẫn còn đó những thanh niên sẵn sàng cống hiến, hy sinh vì lý tưởng cách mạng xã hội chủ nghĩa, kiên quyết đấu tranh chống mọi biểu hiện tiêu cực, tệ nạn xã hội, vượt qua mọi khó khăn, gian khổ, dám nghĩ, dám làm và làm giàu chính đáng cho bản thân, gia đình và xã hội.
Giờ đây, những con người của tuổi thanh niên chúng em vẫn đang thầm lặng sống, thầm lặng hy sinh, đấu tranh không khoan nhượng với những ích kỷ cá nhân để xây dựng một đất nước phồn vinh, công bằng, giàu đẹp. Chị sẽ không ngạc nhiên đâu khi trên các phương tiện thông tin đại chúng xuất hiện nhiều tấm gương sống đẹp bởi sự tự nguyện, sẵn sàng hy sinh bảo vệ cuộc sống bình yên cho mọi người. Họ là: một chiến sĩ công an, một công nhân, một người dân bình thường, một học sinh cuối cấp sắp bước vào giảng đường đại học, một em bé vì cứu bạn mà hy sinh…những con người đó, họ cũng anh hùng và dũng cảm biết bao! Họ cũng chẳng màng đến sự hiểm nguy, cũng không nghĩ làm vậy để được nổi tiếng, được xã hội tôn vinh. Họ cũng như chị - những thanh niên mang trong mình dòng máu Việt với tinh thần nhân đạo của dân tộc, trượng nghĩa, giàu lòng nhân ái.
Tiếp nối lý tưởng cống hiến của thế hệ xưa, với nhận thức sâu sắc về trách nhiệm cao cả là xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, chúng tôi – những thanh niên của thời đại Hồ Chí Minh hôm nay vẫn đã, đang và sẽ vẫn mãi mang trong lòng tình yêu quê hương đất nước, với khát khao sống và cống hiến. Vẫn trung thành với Đảng, sẵn sàng đi bất cứ nơi đâu, làm bất cứ việc gì khi Tổ quốc cần. Biến khẩu hiệu “Đâu cần thanh niên có, đâu khó có thanh niên” thành hành động. Những thanh niên vẫn xung kích lên đường nhập ngũ, xung phong ra nơi đầu sóng ngọn gió giữ vững miền biển đảo quê hương. Tuổi trẻ cả nước dấy lên nhiều phong trào hoạt động vì Hoàng sa và Trường Sa thân yêu.
“Mỗi thanh niên hãy sống những ngày đẹp nhất, hãy bắt tay vào những việc bình thường nhưng có ích cho đời”
Đó là câu nói đầy ý nghĩa của Cố Tổng Bí thư Nguyễn Văn Linh mà em rất tâm đắc trong suốt những năm tháng làm công tác đoàn và luôn ghi nhớ trong lòng để phấn đấu, phát huy cả trí tuệ, sức trẻ, lòng nhiệt huyết của mình.
Là những người được xã hội gọi một cách trang trọng “Hoa tiêu trên đại dương tri thức”. Giống như lời chị nói: “...cuộc đời là pho sách không có trang sách cuối, phải thực hiện cho được. Học để hiểu tri thức khoa học, có văn hóa làm cơ sở, để nâng cao khả năng chất lượng công tác, học để xứng đáng là con người mới”.
Các bạn đoàn viên không ngừng đề xuất, tham mưu, cải tiến phương pháp phục vụ để phát triển văn hóa đọc, đáp ứng nhu cầu của độc giả một cách tốt nhất. Bản thân từng đoàn viên không ngừng học tập, rèn luyện, trau dồi phẩm chất đạo đức, nâng cao trình độ để đáp ứng nhu cầu chuyên môn và luôn lấy câu nói của chị làm mục tiêu phấn đấu cho bản thân: “Tự trau dồi, rèn luyện bản thân đó là phương hướng tiến lên khắc phục thiếu sót để trở thành con người tiến bộ, hoàn thành tốt nhiệm vụ của mình để sớm trở thành người Đảng viên ưu tú của Đảng”.
Khác với chị Trâm, anh Thạc, chị Sáu Thiên là cô gái miền Nam, học hành ít hơn, chị chưa có ngày tháng nào trên giảng đường đại học, chữ nghĩa cũng ít hơn, lời lẽ ghi chép cũng chất phác mộc mạc hơn. Dung lượng ghi chép, nội dung thể hiện, số trang nhật ký cũng ít hơn. Nhưng nói như người ta đã nói về nhật ký của chị Trâm, cả ba tập nhật ký đều có “lửa”. Ngọn lửa được thắp sáng rực rỡ từ lý tưởng cách mạng và lối sống trong sáng, cao quý của tuổi trẻ Việt Nam. Như vậy, nhật ký cách mạng của chị là nhật ký đầu tiên tìm được của thanh niên Nam bộ, được phát hiện ở Nam bộ. Chắc rằng, chúng ta sẽ còn tiếp tục phát hiện thêm được những tập nhật ký khác, cũng rực lửa lý tưởng như vậy Tôi học được gì từ chị? Tất cả! Từ một lý tưởng sống cao đẹp đến những việc làm giản dị hằng ngày; từ một tâm hồn nhạy cảm, giàu lòng yêu thương đến việc đối diện với thử thách, cam go; từ tinh thần lạc quan Cách mạng đến cách tiếp nhận hay từ chối tình cảm của một người.
Những trang nhật ký chị viết cho riêng mình đã đến với mọi người và mở ra những bài học sống động, chân thật và dễ tiếp nhận nhất về một lẽ sống: “làm một người bình thường mà không tầm thường”. Và qua đó, tôi đã tìm thấy ngọn lửa thắp lên trong trái tim mình. Tự hào sao tôi là người Việt Nam, nếu tôi sinh ra ở thời khắc đó tôi sẽ cống hiến tuổi trẻ cho quê hương đất nuớc, tôi rất tự hào khi đọc những tâm sự trong nhật ký của chị và chị đã hy sinh cho tổ quốc quyết sinh. Thế hệ trẻ chúng ta hết sức biết ơn những tấm gương anh dũng như thế và sẽ cố gắng đóng góp nhiều hơn nữa để xây dựng và bảo vệ tổ quốc ngày càng giàu mạnh. Chị xứng đáng là một liệt sĩ chiến đấu và chết cho lý tưởng “Vì một quốc gia độc lập”. Tôi rất thán phục cho một tâm hồn thanh khiết về tình yêu quê hương đất nước, tính đồng chí đồng đội. Lời văn nhật ký thật giản dị càng tô thêm vẻ đẹp huyền thoại của người con gái, một thiếu nữ sống, làm việc và hy sinh cho lý tưởng cách mạng cao cả nhất. Thế hệ trẻ như tôi thật sự nghiêng mình và khắc sâu trước tâm hồn cao đẹp của chị, người con của dân tộc Việt Nam anh hùng. Chị đã không ngại gian khổ hy sinh cho đất nước để có ngày hôm nay.
Trương Bích Thuận - Công ty CP Khu công nghiệp Nam Tân Uyên