Thanh niên tỉnh Bình Dương với công cuộc sắp xếp, tinh gọn bộ máy: Tự hào trách nhiệm - Sẵn sàng cống hiến

TTBD - Trong dòng chảy phát triển mạnh mẽ của đất nước, tỉnh Bình Dương là một trong những địa phương đi đầu trong quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa. Cùng với đó, việc xây dựng bộ máy chính quyền hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả - trở thành nhiệm vụ sống còn trong tiến trình phát triển bền vững. Để đạt được mục tiêu đó, không thể thiếu vai trò của thanh niên - những người trẻ tuổi, đầy năng lượng, tư duy đổi mới, và tinh thần dấn thân vì cộng đồng. Từ nhiều năm qua, lực lượng thanh niên Bình Dương không chỉ đóng vai trò tích cực trong các hoạt động xã hội, mà còn thể hiện rõ ý chí đồng hành cùng Đảng và Nhà nước trong công cuộc sắp xếp, tinh giản bộ máy, đổi mới lề lối làm việc, hướng đến một nền hành chính hiện đại, minh bạch và gần dân. Đây không chỉ là một trách nhiệm, mà còn là niềm tự hào của thế hệ trẻ.

1. Bối cảnh và yêu cầu của việc tinh gọn bộ máy

Trong bối cảnh hiện nay, việc sắp xếp tinh gọn bộ máy hành chính nhà nước không đơn thuần là giảm biên chế hay sắp xếp lại vị trí công tác, mà là quá trình cải cách toàn diện để nâng cao hiệu quả quản lý, giảm thiểu sự cồng kềnh, lãng phí và tạo điều kiện thuận lợi nhất cho người dân và doanh nghiệp. Đảng và Nhà nước đã ban hành nhiều nghị quyết, chỉ thị mang tính chiến lược như: Nghị quyết số 18-NQ/TW, ngày 25/10/2017 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII “Một số vấn đề về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả”; Kết luận số 127-KL/TW, ngày 28/02/2025 của Bộ Chính trị, Ban Bí thư về triển khai nghiên cứu, đề xuất tiếp tục sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị; Kết luận số 137-KL/TW, ngày 28/3/2025 của Bộ Chính trị, Ban Bí thư về Đề án sắp xếp, tổ chức lại các đơn vị hành chính cấp xã và xây dựng mô hình tổ chức chính quyền địa phương 02 cấp; Kết luận 139-KL/TW, ngày 28/3/2025 của Bộ Chính trị, Ban Bí thư về Đề án mô hình tổ chức đảng ở địa phương; Kế hoạch số 47-KH/BCĐ, ngày 14/4/2025 của Ban Chỉ đạo Trung ương về tổng kết Nghị quyết số 18-NQ/TW thực hiện sắp xếp, sáp nhập đơn vị hành chính cấp tỉnh, cấp xã và tổ chức hệ thống chính quyền địa phương 02 cấp; Nghị quyết số 76/2025/UBTVQH15 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về việc sắp xếp đơn vị hành chính năm 2025; Nghị quyết số 74/NQ-CP, ngày 07/4/2025 của Chính phủ ban hành Kế hoạch thực hiện sắp xếp đơn vị hành chính và xây dựng mô hình tổ chức chính quyền địa phương 02 cấp…

Bộ máy cồng kềnh, chồng chéo chức năng chính là “điểm nghẽn”, gây lãng phí, làm trì trệ quá trình ra quyết định, kìm hãm sự phát triển. Đặc biệt, trong bối cảnh toàn cầu hóa, tổ chức bộ máy cồng kềnh, thiếu linh hoạt sẽ trở thành rào cản đối với quá trình hội nhập kinh tế. Sự chồng chéo, phân định không rõ chức năng, nhiệm vụ dẫn đến không rõ trách nhiệm, đùn đẩy trách nhiệm, thậm chí xảy ra tình trạng “trống đánh xuôi, kèn thổi ngược”. Những điều đó dẫn đến hiệu suất công tác thấp, phát sinh phiền nhiễu, giảm hiệu lực, hiệu quả hoạt động của bộ máy. Các cấp trung gian rườm rà dẫn đến mất thời gian qua “nhiều cửa” thủ tục hành chính, chi phí vận hành bộ máy lớn, tiêu tốn nguồn lực cho đầu tư phát triển v v. Đó là gánh nặng mà ngân sách phải chi “nuôi”, với những công chức giả vờ mẫn cán nhưng thiếu năng động và nhiệt tình giải quyết công việc. Tổng Bí thư Tô Lâm đã thẳng thắn chỉ ra: “Hiện nay 70% ngân sách dùng để nuôi bộ máy, trong khi đó công tác sắp xếp, kiện toàn tổ chức bộ máy hành chính Nhà nước tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả, giảm đầu mối, giảm cấp trung gian còn bất cập, một bộ phận còn cồng kềnh, chồng lấn giữa lập pháp và hành pháp, chưa thực sự đáp ứng yêu cầu nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý”.

Để đáp ứng yêu cầu về tinh giản, sắp xếp tổ chức bộ máy cần vào sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị - trong đó thế hệ cán bộ trẻ có trình độ, bản lĩnh, năng lực thích ứng nhanh với công nghệ số, làm chủ tư duy cải cách. Và rõ ràng, lực lượng thanh niên - đặc biệt là thanh niên có học vấn cao, được đào tạo bài bản - chính là nguồn lực then chốt để thực hiện chủ trương lớn lao này.

2. Thanh niên Bình Dương: Chủ động, sáng tạo, sẵn sàng nhập cuộc

Tỉnh Bình Dương với đặc điểm là đô thị công nghiệp phát triển năng động, đã thu hút lượng lớn thanh niên trong và ngoài tỉnh đến học tập, làm việc, lập nghiệp. Đặc biệt, với nhiều trường đại học, cao đẳng, và cơ sở giáo dục nghề nghiệp, Bình Dương đang hình thành một lực lượng trí thức trẻ đầy tiềm năng. Tổng số Đoàn viên có hơn 78.800 đoàn viên, Hội viên Hội Liên Hiệp thanh niên Việt Nam tỉnh có hơn 190.000 người, Hội viên Hội Sinh viên Việt Nam tỉnh có hơn 30.000 người. Trong tiến trình tinh gọn bộ máy, thanh niên Bình Dương đang có những đóng góp nổi bật:

Tự học, tự rèn luyện để thích nghi với yêu cầu mới: Nhiều bạn trẻ chủ động học thêm các kỹ năng quản trị công, công nghệ số, ngoại ngữ và kỹ năng mềm - những hành trang cần thiết để trở thành công chức, viên chức kiểu mới trong thời kỳ chuyển đổi số. Tham gia các cuộc thi ý tưởng cải cách hành chính, đổi mới quản trị: Đoàn Thanh niên các cấp tại Bình Dương tổ chức nhiều hoạt động khuyến khích sáng kiến trẻ trong cải cách thủ tục hành chính, xây dựng bộ máy “một cửa hiện đại”, hỗ trợ người dân qua các ứng dụng công nghệ, v.v.

Đoàn viên thanh niên còn tích cực tham gia công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật thông qua các kênh thông tin của Đoàn, qua chuyên trang Báo Bình Dương thứ 7, chuyên mục Tuổi trẻ và pháp luật, chuyên mục “Đồng hành cùng TNCN” trên Trang Thông tin điện tử tổng hợp Tỉnh Đoàn, các chương trình phát thanh thanh niên, truyền hình "Tuổi trẻ Bình Dương” phát trên sóng phát thanh và Đài PTTH của Tỉnh; phối hợp với các ban, ngành có liên quan phát hành các tài liệu tuyên truyền pháp luật, tuyên truyền về thủ đoạn các loại tội phạm. Phát hành các ấn phẩm Infographic tuyên truyền về Luật Thanh niên, Luật phòng, chống ma túy, Luật An toàn giao thông... Ban Thường vụ Tỉnh Đoàn tổ chức Chương trình tuyên truyền phòng ngừa và ứng phó với bạo lực trên cơ sở giới trong đoàn viên, thanh niên năm 2024, tuyên truyền các chính sách an sinh xã hội, bình đẳng giới, phòng ngừa và ứng phó với bạo lực trên cơ sở giới; truyền thông Bảo hiểm xã hội tỉnh tuyên truyền các chính sách bảo hiểm y tế dành cho đoàn viên, thanh niên, sinh viên trên địa bàn tỉnh.

Tiên phong trong chuyển đổi số: Lực lượng đoàn viên thanh niên hỗ trợ các cơ quan chính quyền trong triển khai phần mềm quản lý hành chính, hướng dẫn người dân sử dụng dịch vụ công trực tuyến, bảo trì hệ thống hạ tầng công nghệ, đặc biệt là tại các phường, xã vùng sâu vùng xa. Thanh niên tỉnh Bình Dương tiếp tục phát huy Đội hình “Thanh niên tình nguyện hướng dẫn, hỗ trợ người dân, doanh nghiệp thực hực hiện dịch vụ công trực tuyến” tại bộ phận “một cửa” các cấp. Tiếp tục đẩy mạnh triển khai thực hiện hỗ trợ trợ người dân cài đặt và kích hoạt định danh điện từ mức độ 2 trên địa bàn tỉnh. Chỉ đạo 100% Huyện, Thành Đoàn và Đoàn trực thuộc tiến hành các công trình phần việc xây dựng văn minh đô thị bằng mã QR, góp phần thực hiện cuộc vận động xây dựng “Nếp sống văn hóa – Văn minh đô thị". Ban Thường vụ Tỉnh Đoàn đã tham mưu cho Ủy ban nhân dân tỉnh Kế hoạch “Đội, Tổ, Nhóm thanh niên tình nguyện tham gia chuyển đổi số cộng đồng trên địa bàn tỉnh Bình Dương” và tham mưu Chiến dịch thu gom thiết bị điện tử thông minh - trao tặng người dân có hoàn cảnh khó khăn để tham gia chuyển đổi số. BTV Tỉnh Đoàn đã phối hợp cùng VNPT Bình Dương triển khai Hành trình nâng cao năng lực số cho thanh thiếu nhi trên địa bàn tỉnh. Tổ chức tập huấn chuyên đề “Kỹ năng sử dụng mạng xã hội an toàn trong thời đại công nghệ số” cho cán bộ là Thường trực, cán bộ chuyên trách công tác Đoàn, Hội các trường Đại học, Cao đẳng trên địa bàn tỉnh; các đồng chí là Chi hội trưởng hoặc Liên Chi hội trưởng đang công tác tại các Chi hội trực thuộc Hội Sinh viên các trường...

Thực hiện “3 trách nhiệm”: Đó là trách nhiệm với bản thân - không ngừng học hỏi; trách nhiệm với cơ quan - làm việc minh bạch, hiệu quả; và trách nhiệm với cộng đồng - hỗ trợ người dân tiếp cận hành chính dễ dàng, thuận tiện. Trong năm 2024 đã có 11 tấm gương cán bộ, công chức, viên chức trẻ tiêu biểu được Ban Thường vụ Tỉnh đoàn tuyên dương. Đây là những tấm gương tiêu biểu, tích cực tham gia công tác Đoàn, Hội, Đội có thành tích xuất sắc trong công tác tại cơ quan, đơn vị, nhất là trong lĩnh vực cải cách Thủ tục hành chính, có nhiều sáng kiến kinh nghiệm trong triển khai nhiệm vụ chuyên môn. Đây là những đại diện tiêu biểu trên các lĩnh vực công tác luôn có tinh thần chủ động xung kích, sáng tạo trong thực hiện nhiệm vụ được giao, không ngại khó, ngại khổ, dám làm, dám chịu trách nhiệm; tích cực tham mưu đề xuất nhiều ý tưởng, sáng kiến cải cách Thủ tục hành chính, xây dựng tác phong lề lối công tác đạo đức công vụ cho đến các hoạt động.

3. Tinh gọn bộ máy - cơ hội và thách thức với thanh niên

Chủ trương tinh giản biên chế đặt ra bài toán không dễ dàng đối với những bạn trẻ mong muốn trở thành cán bộ, công chức. Sự cạnh tranh ngày càng gay gắt, đòi hỏi người trẻ phải thực sự xuất sắc, năng động và có giá trị riêng để được lựa chọn. Tuy nhiên, đây cũng chính là cơ hội vàng để thanh niên khẳng định năng lực, bản lĩnh và khát vọng đóng góp:
Tiếp cận công việc mới, hiện đại: Tinh gọn bộ máy thường đi kèm với việc ứng dụng công nghệ thông tin và các phương pháp quản lý tiên tiến. Điều này tạo ra nhiều cơ hội cho thanh niên có kiến thức và kỹ năng về công nghệ thông tin, quản lý hiện đại để tham gia vào các vị trí công việc mới, năng động và hiệu quả hơn.

Phát triển bản thân: Môi trường làm việc tinh gọn, hiệu quả hơn thường đòi hỏi nhân viên có trình độ chuyên môn cao, kỹ năng làm việc độc lập và làm việc nhóm tốt. Điều này thúc đẩy thanh niên không ngừng học hỏi, nâng cao năng lực bản thân để đáp ứng yêu cầu công việc.

Góp phần xây dựng bộ máy hiệu quả: Thanh niên, với sự nhiệt huyết, sáng tạo và khả năng tiếp thu nhanh, có thể đóng góp tích cực vào quá trình cải cách, tinh gọn bộ máy, xây dựng một bộ máy nhà nước hoạt động hiệu lực, hiệu quả, phục vụ nhân dân tốt hơn.

Tuy nhiên, sắp xếp tổ chức, tinh gọn bộ máy cũng đặt ra cho thanh niên cả nước nói chung và thanh niên tỉnh Bình Dương những thách thức nhất định. Yêu cầu họ phải vượt qua những thách chức đó:

Cạnh tranh việc làm: Tinh gọn bộ máy có thể dẫn đến việc giảm biên chế, tăng cạnh tranh việc làm. Thanh niên cần có sự chuẩn bị kỹ lưỡng về chuyên môn, kỹ năng để có thể vượt qua các vòng tuyển dụng, phỏng vấn.

Yêu cầu về trình độ chuyên môn và kỹ năng: Bộ máy tinh gọn đòi hỏi nhân viên có trình độ chuyên môn cao, kỹ năng làm việc đa dạng, đặc biệt là kỹ năng sử dụng công nghệ thông tin, ngoại ngữ. Thanh niên cần không ngừng học hỏi, nâng cao trình độ để đáp ứng yêu cầu công việc.

Ảnh hưởng tiêu cực: Một số thanh niên có thể bị ảnh hưởng tiêu cực bởi sự thay đổi trong cơ cấu tổ chức, mất việc làm, hoặc phải chuyển đổi sang công việc khác. Điều này đòi hỏi sự quan tâm, hỗ trợ từ gia đình, nhà trường và xã hội.
Tâm lý e ngại, lo lắng: Một số thanh niên có thể cảm thấy e ngại, lo lắng về sự thay đổi, bất ổn trong quá trình tinh gọn bộ máy. Cần có sự tuyên truyền, giải thích rõ ràng, minh bạch để thanh niên hiểu rõ mục tiêu, ý nghĩa của việc tinh gọn bộ máy.

Thanh niên cần vượt qua tâm lý “chờ thời”, “ngại cạnh tranh”, thay vào đó là tinh thần sẵn sàng khởi nghiệp, dấn thân vào môi trường mới, kể cả làm việc tại cấp xã, thôn - nơi tiếp xúc trực tiếp với người dân. Sự hiện diện của thanh niên tại cơ sở sẽ là làn gió mới góp phần làm cho bộ máy hành chính trở nên trẻ trung, gần dân và hiệu quả hơn.

4. Kiến nghị và định hướng phát triển lực lượng thanh niên trong công cuộc sắp xếp tổ chức, tinh gọn bộ máy

Để phát huy vai trò của thanh niên trong quá trình tinh gọn bộ máy nhà nước, cần có những định hướng và giải pháp cụ thể:

- Nâng cao nhận thức và tinh thần trách nhiệm:

Tổ chức các hoạt động tuyên truyền, giáo dục để thanh niên hiểu rõ mục tiêu, ý nghĩa, tầm quan trọng của việc sắp xếp, tinh gọn bộ máy, cũng như vai trò và trách nhiệm của mình trong công cuộc này. Khuyến khích thanh niên tích cực tham gia vào các diễn đàn, hội thảo, tọa đàm để trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm, kiến thức, và đề xuất các giải pháp thiết thực.

- Phát huy vai trò xung kích trong ứng dụng công nghệ:

Tạo điều kiện để thanh niên được tiếp cận, làm chủ các công nghệ mới, đặc biệt là công nghệ số, và tham gia vào quá trình chuyển đổi số trong cơ quan, đơn vị. Khuyến khích thanh niên đề xuất và triển khai các sáng kiến, giải pháp ứng dụng công nghệ thông tin để nâng cao hiệu quả công việc, cải thiện chất lượng dịch vụ công.

- Bồi dưỡng, đào tạo và quy hoạch:

Xây dựng các chương trình đào tạo, bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ cho thanh niên, đặc biệt là các kiến thức, kỹ năng liên quan đến sắp xếp, tinh gọn bộ máy, quản lý nhà nước, và chuyển đổi số. Quy hoạch, bố trí thanh niên vào các vị trí, công việc phù hợp với năng lực, trình độ, và có tiềm năng phát triển, đặc biệt là trong các lĩnh vực liên quan đến cải cách hành chính, chuyển đổi số.

- Tạo môi trường thuận lợi để thanh niên phát huy tài năng:
Đảm bảo quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của thanh niên, tạo điều kiện để họ được cống hiến, trưởng thành. Khuyến khích thanh niên tham gia vào các hoạt động nghiên cứu khoa học, đổi mới sáng tạo, và khởi nghiệp, tạo ra các giá trị mới cho xã hội.

- Tăng cường sự phối hợp, kết nối:

Tăng cường sự phối hợp giữa các cơ quan, tổ chức, đặc biệt là các tổ chức đoàn thể, trong việc định hướng, hỗ trợ, và phát huy vai trò của thanh niên trong công cuộc sắp xếp, tinh gọn bộ máy. Kết nối thanh niên với các chuyên gia, nhà quản lý, và các tổ chức trong và ngoài nước để học hỏi, trao đổi kinh nghiệm, và mở rộng tầm nhìn.

Kết luận

Tinh gọn bộ máy không phải là cuộc “thay máu” triệt để, mà là một quá trình chọn lọc, cải tiến để làm cho bộ máy phục vụ nhân dân tốt hơn. Trong quá trình ấy, thanh niên - đặc biệt là thanh niên tỉnh Bình Dương - đang từng bước chứng minh rằng họ đủ sức gánh vác những trọng trách lớn lao, miễn là có môi trường tốt và cơ hội rõ ràng. Chúng ta tin tưởng rằng, với khát vọng và bản lĩnh, thế hệ trẻ Bình Dương sẽ không chỉ là người thừa kế thành tựu đổi mới, mà còn là những người kiến tạo tương lai - nơi mà bộ máy hành chính không chỉ tinh gọn mà còn tinh nhuệ, hiệu quả và nhân văn.

Tài liệu tham khảo

1. Báo cáo Số 410-BC/TĐTN-VP, ngày 15 tháng 01 năm 2025 của BCH đoàn tỉnh Bình Dương về Kết quả công tác Đoàn và phong trào thanh thiếu nhi tỉnh Bình Dương năm 2024, phương hướng nhiệm vụ năm 2025.

2. Nghị quyết số 18-NQ/TW, ngày 25/10/2017 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII “Một số vấn đề về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả”.

3. Đảng Cộng sản Việt Nam. (2021). Văn kiện Đại hội XIII Đảng Cộng sản Việt Nam. Nhà xuất bản Chính trị Quốc gia Sự thật.

Th.S. Nguyễn Thị Ly - Trường Chính trị tỉnh Bình Dương