CÔNG TÁC NHÂN SỰ CẦN PHẢI ĐƯỢC TIẾN HÀNH THẬT CẨN TRỌNG

Hơn 90 năm qua, với 12 kỳ đại hội Đảng, Chủ tịch Hồ Chí Minh và Đảng Cộng sản Việt Nam luôn đặc biệt quan tâm đến công việc trọng yếu này. Ở từng chặng đường cách mạng, công tác nhân sự của mỗi kỳ Đại hội góp phần quan trọng, mang tính quyết định, tạo nên đội ngũ cán bộ nói chung, cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp, nhất là đội ngũ cán bộ lãnh đạo cấp chiến lược nói riêng vừa hồng vừa chuyên, đáp ứng yêu cầu của tình hình và nhiệm vụ cách mạng đòi hỏi.

Các tầng lớp nhân dân và dư luận đặc biệt quan tâm và luôn đặt ra những câu hỏi: Đảng sẽ lựa chọn, bố trí đội ngũ cán bộ lãnh đạo (Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư, nhất là cán bộ chủ chốt) như thế nào để tập thể lãnh đạo đó đủ đức và tài, đảm bảo hoàn thành trọng trách mà Tổ quốc và nhân dân giao phó. Là một trong hai nhiệm vụ quan trọng của Đại hội Đảng (chuẩn bị văn kiện và nhân sự Đại hội), song công tác chuẩn bị nhân sự Đại hội phức tạp và nhạy cảm hơn, vì liên quan trực tiếp đến tâm tư, tình cảm, uy tín, danh dự và lợi ích của mỗi con người, mỗi cán bộ, đảng viên.

Cũng như thường lệ, cứ trước mỗi thềm Đại hội của Đảng Cộng sản Việt Nam, nhất là những nhiệm kỳ gần đây, luôn có những phần tử xấu, cơ hội, phản động "mượn gió bẻ măng" lan truyền thông tin xuyên tạc, bịa đặt, nói xấu cán bộ, đảng viên như: thêu dệt về bí mật đời tư, bịa đặt về tình hình sức khỏe, đạo đức, lối sống của cán bộ; bóp méo các thông tin, vu khống các bước của quy trình nhân sự là “đấu đá phe phái”, “lợi ích nhóm”… hòng gây hoang mang, gieo rắc hoài nghi trong nhân dân, chia rẽ nội bộ, phá hoại công tác xây dựng Đảng nói chung, công tác nhân sự nói riêng. Trong đó, cũng có người mượn tiếng đòi dân chủ trong công tác nhân sự "đòi cho ứng cử và tranh cử" như một số người mượn danh dân chủ, giả danh dân chủ phát biểu trên mạng xã hội để hạ thấp vai trò, uy tín của Đảng, tìm cách xóa bỏ vai trò lãnh đạo của Đảng Cộng sản, xóa bỏ chế độ xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam. Thực chất, đó là những người đã "tự diễn biến", "tự chuyển hóa", xa rời lý tưởng cách mạng, xa rời mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội mà Đảng, Chủ tịch Hồ Chí Minh và nhân dân ta đã lựa chọn.

Về công việc trọng yếu này, Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng trong bài viết “Một số vấn đề cần đặc biệt quan tâm trong công tác chuẩn bị nhân sự Đại hội XIII của Đảng” đã nhấn mạnh: Công tác nhân sự Đại hội là vô cùng quan trọng, hết sức phức tạp, khó khăn, nặng nề, đòi hỏi Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư, cả hệ thống chính trị phải làm việc với tinh thần trách nhiệm rất cao, với quyết tâm, nỗ lực rất lớn; nhất là, phải làm thật sự công tâm, khách quan, khoa học trên tinh thần đặt lợi ích của quốc gia - dân tộc, của Đảng, của nhân dân lên trên hết, trước hết.

Cụ thể, theo Tổng Bí thư, Chủ tịch nước, việc giới thiệu nhân sự nói chung phải trên cơ sở quy hoạch; giữ vững nguyên tắc, quy chế, quy định, phát huy trách nhiệm, dân chủ, công khai, minh bạch, khách quan trong đánh giá, giới thiệu để lựa chọn nhân sự; phải lấy phẩm chất chính trị, đạo đức, lối sống, trình độ các mặt, uy tín và hiệu quả công tác của cán bộ làm căn cứ và tiêu chí cơ bản để đánh giá, lựa chọn, bố trí cán bộ phù hợp với công việc. Đồng thời, trong công tác nhân sự, phải phòng và chống 27 biểu hiện suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện "tự diễn biến", "tự chuyển hóa" trong nội bộ theo tinh thần Nghị quyết Trung ương 4 khóa XII; nhất là chống các biểu hiện cơ hội, tham vọng quyền lực, vận động cá nhân để chạy phiếu bầu, cục bộ địa phương, liên kết phe cánh, lợi ích nhóm... của cả người làm công tác nhân sự và người được giới thiệu vào danh sách nhân sự.

Thấm nhuần những chỉ dẫn của Chủ tịch Hồ Chí Minh: “Đảng không phải là một tổ chức để làm quan phát tài”[1] và “Dân là chủ thì chủ tịch, bộ trưởng, thứ trưởng, ủy viên này khác làm gì? Làm đày tớ. Làm đày tớ cho nhân dân chứ không phải làm quan cách mạng”, vì thế, “làm cán bộ tức là suốt đời làm đày tớ trung thành của nhân dân"[2]…, Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng đã nhấn mạnh: Công tác nhân sự của Đảng phải được tiến hành cẩn trọng, để không chỉ lựa chọn đúng, trúng mà còn kiên quyết không bỏ sót những người thật sự có đức, có tài, đủ tiêu chuẩn; đồng thời, cũng không để lọt vào Ban Chấp hành Trung ương khóa XIII những người bản lĩnh chính trị không vững vàng, vi phạm nguyên tắc tập trung dân chủ, mị dân, chuyên quyền, độc đoán, làm việc kém hiệu quả, nói nhiều làm ít, nói không đi đôi với làm, uy tín giảm sút, có biểu hiện giàu nhanh, nhiều nhà, nhiều đất, nhiều tài sản khác mà không giải trình rõ được nguồn gốc; bản thân hoặc vợ, chồng, con có lối sống thiếu gương mẫu, lợi dụng chức quyền để thu lợi bất chính; nhất là những người đã vi phạm khuyết điểm…

Để có thể chọn được những cán bộ lãnh đạo, nhất là ở cấp chiến lược vừa có đức vừa có tài, đảm bảo đủ các tiêu chuẩn đã đề ra, thì những cơ quan làm công tác nhân sự và người đề cử, giới thiệu nhân sự phải thật sự phát huy dân chủ trong việc phát hiện, giới thiệu nhân sự, đi đôi với xác định rõ thẩm quyền, trách nhiệm của tập thể, cá nhân liên quan. Đặc biệt, trong công tác nhân sự phải chú trọng và thực hiện nghiêm nguyên tắc tập trung dân chủ, nêu cao vai trò, trách nhiệm của cấp uỷ, tổ chức đảng và người đứng đầu; tránh cách làm giản đơn, tuỳ tiện, vô nguyên tắc, nói không đi đôi với làm.

Tại các cấp ủy, phải thống nhất và kiên quyết, phải bằng mọi biện pháp dứt khoát để không đưa vào cơ quan lãnh đạo những người không xứng đáng, không đủ tiêu chuẩn, những người nói một đằng làm một nẻo, những người "ba phải", nhẫn nhục chờ thời, những người luôn "diễn gương" để lấy phiếu bầu chứ không phải thật sự nêu gương, thật sự tài đức. Nhất định phải giới thiệu và bầu cho được những người: 1) Luôn đặt lợi ích chung của quốc gia, dân tộc, nhân dân lên trên lợi ích cá nhân; sẵn sàng đón nhận mọi khó khăn, vất vả, thậm chí hy sinh cả bản thân vì lợi ích chung. 2) “Làm người đày tớ nhân dân chứ không phải làm quan nhân dân”[3]; những người luôn coi “dân là chủ” và “dân làm chủ”, luôn “mở rộng dân chủ thật sự với nhân dân”[4]. 3)  Trong bất cứ thời điểm nào, hoàn cảnh cụ thể nào cũng phải “việc gì lợi cho dân, ta phải hết sức làm. Việc gì hại đến dân, ta phải hết sức tránh”; phải “yêu dân”, “kính dân” chứ không để “dân đói”, “dân rét”, “dân dốt”…

CÔNG TÁC GIỚI THIỆU VÀ BẦU CỬ QUYẾT ĐỊNH CHẤT LƯỢNG NHÂN SỰ

Để làm tốt công tác nhân sự trước mỗi kỳ Đại hội Đảng, trong những năm qua, Đảng đã ban hành nhiều nghị quyết, chỉ thị, quy định, quy chế, kết luận, v.v..., tạo cơ sở pháp lý để thực hiện đúng, nghiêm công tác cán bộ, công tác nhân sự. Cụ thể, Nghị quyết Trung ương 4 khóa XI "Một số vấn đề cấp bách về xây dựng Đảng hiện nay" đã khẳng định một chủ trương rất mới và tích cực trong việc lựa chọn, bố trí người tài, đức vào các vị trí lãnh đạo. Đó chính là “thí điểm chế độ tiến cử, chế độ tập sự lãnh đạo quản lý”; là “quán triệt và nghiêm túc thực hiện quan điểm Đảng thống nhất lãnh đạo công tác cán bộ và quản lý đội ngũ cán bộ, đi đôi với phát huy quyền và trách nhiệm của các tổ chức và người đứng đầu cac tổ chức trong hệ thống chính trị về công tác cán bộ"[5] theo Nghị quyết Đại hội XII của Đảng và Công văn số 13-CV/TW ngày 17/8/2016 về “Xác định tuổi công tác của đảng viên”, lấy ngày, tháng, năm sinh trong hồ sơ kết nạp Đảng của đảng viên làm căn cứ để tính tuổi công tác, từng bước chấm dứt tình trạng “chạy tuổi” đã diễn ra trong nhiều năm qua...

Tiếp đó là các Quy định số 89-QĐ/TW ngày 4/8/2017 của Bộ Chính trị khóa XII về “Khung tiêu chuẩn chức danh, định hướng khung tiêu chí đánh giá cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp”; Quy định số 90-QĐ/TW ngày 4/8/2017 về “Tiêu chuẩn chức danh, tiêu chí đánh giá cán bộ thuộc diện Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư quản lý”; Quy định số 105-QĐ/TW ngày 19/12/2017 về “Phân cấp quản lý cán bộ và bổ nhiệm, giới thiệu cán bộ ứng cử” để thay thế Quyết định số 67-QĐ/TW và Quyết định số 68-QĐ/TW ngày 4/7/2007 của Bộ Chính trị khóa X, nhằm đẩy mạnh việc phân cấp quản lý cán bộ và bổ sung, hoàn thiện quy trình 5 bước khi tiến hành bổ nhiệm và giới thiệu cán bộ ứng cử, bảo đảm dân chủ, khách quan, công khai, minh bạch, chặt chẽ hơn; Quy định số 109-QĐ/TW ngày 3/1/2018, của Ban Bí thư về “Công tác kiểm tra của tổ chức đảng đối với việc tu dưỡng, rèn luyện đạo đức, lối sống của cán bộ, đảng viên”; Nghị quyết số 26-NQ/TW ngày 19/5/2018 của Bộ Chính trị về “Tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ các cấp, nhất là cấp chiến lược, đủ phẩm chất, năng lực và uy tín, ngang tầm nhiệm vụ” và Kết luận số 55-KL/TW ngày 15/8/2019 của Ban Bí thư về việc “Tiếp tục chấn chỉnh công tác cán bộ, chuẩn bị tốt nhân sự đại hội đảng bộ các cấp và Đại hội XIII của Đảng”… đã thể hiện rõ việc lựa chọn nhân sự, bầu cử vào các vị trí quan trọng của hệ thống chính trị ngày càng đổi mới, bảo đảm dân chủ, công khai, minh bạch, công tâm, khách quan, có sự tham gia rộng rãi của toàn xã hội.

Thực tế cũng cho thấy việc giới thiệu nhân sự các cấp (từ Đại hội Đảng bộ các cấp đến Đại hội đại biểu toàn quốc của Đảng) đã được xem xét, cân nhắc và thực hiện theo đúng Điều lệ, nghị quyết, chỉ thị, quy chế, quy định, kết luận của Đảng và pháp luật của Nhà nước; trong đó, đặc biệt coi trọng chất lượng, số lượng và cơ cấu hợp lý. Việc bầu ra cơ quan lãnh đạo các cấp được thực hiện theo nguyên tắc tập trung dân chủ, tạo môi trường thực sự dân chủ trong quá trình chuẩn bị nhân sự và trong bầu cử tại đại hội. Đó cũng chính là minh chứng cho thấy trong công tác cán bộ, Đảng không chỉ chuẩn hóa, siết chặt kỷ luật, kỷ cương mà còn luôn tạo cơ chế, môi trường, điều kiện để khuyến khích sự đổi mới, sáng tạo, song phải đảm bảo sự cẩn trọng, công tâm của cán bộ, đảng viên và đi liền cùng đó là tăng cường việc kiểm soát quyền lực, chống chạy chức, chạy quyền, so bì, tị nạnh, chạy phiếu… để kịp thời ngăn chặn và đẩy lùi các hiện tượng tiêu cực.

Bầu cử trong Đảng là công tác vô cùng hệ trọng; bảo đảm cho mọi đảng viên thực hiện quyền bầu cử theo quy định của Điều lệ Đảng để lựa chọn những người có đủ phẩm chất, năng lực, uy tín vào cấp ủy một cách dân chủ, nghiêm túc, đúng Điều lệ, làm cho Đảng thực sự là một tổ chức cách mạng chặt chẽ, đoàn kết, kỷ cương, thống nhất cao, trong sạch vững mạnh. Vì vậy, Đảng Cộng sản Việt Nam luôn coi trọng công tác bầu cử, xem đây là một khâu quan trọng trong công tác cán bộ. Nhiều nhiệm kỳ qua, cùng với việc đổi mới các khâu trong công tác cán bộ, công tác bầu cử trong Đảng đã có những đổi mới quan trọng. Các quy định về bầu cử trong Đảng luôn bám sát và tuân thủ đúng Điều lệ, các nghị quyết Đại hội Đảng, các quy định của Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư; đồng thời, bảo đảm phù hợp với tình hình thực tiễn của công tác xây dựng Đảng và yêu cầu, mục tiêu xây dựng đội ngũ cán bộ lãnh đạo chủ chốt của Đảng.

Thực tế, công tác chuẩn bị, tổ chức đại hội đảng bộ các cấp và Đại hội XIII của Đảng được thực hiện trên cơ sở phát huy dân chủ đi đôi với giữ vững nguyên tắc, kỷ luật, kỷ cương; coi trọng chất lượng, hiệu quả trên tinh thần: “Đại hội là dịp để sàng lọc cán bộ chứ không chỉ bàn phương hướng. Ai xứng đáng thì làm, không thì thôi, không sợ thiếu cán bộ” như Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng đã nhấn mạnh. Lựa chọn cán bộ, chuẩn bị nhân sự là một quy trình chặt chẽ, khoa học, nhất quán, bảo đảm thật sự công tâm, thật sự công bằng, trong sáng, khách quan và chế tài để các cơ quan làm công tác nhân sự và người giới thiệu, đề cử nhân sự "tuân thủ" chính là Quy chế bầu cử trong Đảng theo Quyết định số 244-QĐ/TW ngày 9/6/2014, đảm bảo từ chi bộ đến Ban Chấp hành Trung ương.

Theo đó, các tổ chức đảng giới thiệu đảng viên ứng cử các chức danh lãnh đạo Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các đoàn thể nhân dân được vận dụng theo quy chế phù hợp với thẩm quyền. Cụ thể, trên cơ sở tiêu chí để đánh giá đúng cán bộ, lựa chọn đúng người có đức và tài, sắp xếp đúng việc, bố trí đúng chỗ để tạo ra một ê kíp, một tập thể cộng sự ăn ý, đoàn kết, thống nhất, có sức mạnh, để tránh tình trạng "nhìn gà hoá cuốc”, “thấy đỏ tưởng là chín”, "thấy cái mã bên ngoài, nó che đậy cái sơ sài bên trong”. Đồng thời, người giới thiệu và người tham gia bầu cử tại Đại hội đều cần phải “có con mắt tinh đời” trong việc đánh giá, lựa chọn để chọn và bầu cho được những người thật sự đủ đức và tài - những “anh hùng đoán giữa trần ai mới già!” như Tổng Bí thư, Chủ tịch nước đã lưu ý. Đây không chỉ là nhiệm vụ của Tiểu ban Nhân sự, của Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Ban Chấp hành Trung ương mà của cả hệ thống chính trị. Đy là nhiệm vụ trọng yếu liên quan đến sự sinh tồn của Đảng và sự phát triển bền vững của quốc gia - dân tộc.

Cụ thể, Quyết định số 244-QĐ/TW tạo cơ sở vững chắc cho công tác bầu cử trong Đảng được triển khai theo đúng nguyên tắc, đúng quy trình; bảo đảm quyền của đảng viên trong bầu cử, ứng cử, cũng như thẩm quyền và trách nhiệm của các cấp ủy đảng trong công tác bầu cử. Đây cũng chính là sự cụ thể hóa một bước quan trọng về nội dung của nguyên tắc tập trung dân chủ trong công tác bầu cử của Đảng; đặc biệt là các nội dung liên quan đến việc ứng cử, đề cử của cấp ủy viên, ủy viên ban thường vụ, Ủy viên Bộ Chính trị, Ủy viên Ban Bí thư, quy định về số dư và danh sách bầu cử. Bên cạnh đó, cũng thể hiện sự phù hợp với đặc điểm và yêu cầu phát huy dân chủ, đoàn kết thống nhất của một Đảng cách mạng, chân chính. Đó là dân chủ theo đúng Điều lệ Đảng và kỷ luật Đảng, là tập trung dân chủ chứ không phải dân chủ hình thức, dân chủ cực đoan như các thế lực phản động bịa đặt, vu khống trên các trang mạng xã hội...

Làm tốt công tác nhân sự từ đại hội đảng bộ các cấp, tiến tới làm tốt công tác nhân sự Đại hội XIII của Đảng liên quan đến sự sống còn của Đảng, vận mệnh của chế độ và sự phát triển bền vững, vững mạnh của đất nước. Vì thế, mỗi cán bộ, đảng viên, mỗi người dân hãy bình tĩnh, tỉnh táo trước những luận điệu xuyên tạc, tung hỏa mù, giả danh dân chủ để tin tưởng vào những người, những tổ chức có trách nhiệm, được phân công tham gia công tác nhân sự ở các công đoạn, tham gia bầu cử tại Đại hội Đảng bộ các cấp và tại Đại hội XIII của Đảng.

Tựu trung lại, cả hệ thống chính trị và xã hội, đặc biệt là những người trực tiếp tham gia các công đoạn của công tác nhân sự, các đại biểu dự Đại hội cần phải có trách nhiệm quan sát, theo dõi, động viên, khích lệ để lựa chọn, giới thiệu nhân sự thật chính xác, thật đúng và thật trúng, phòng và tránh hiện tượng: “1. Ham dùng người bà con, anh em quen biết, bầu bạn, cho họ là chắc chắn hơn người ngoài. 2. Ham dùng những kẻ khéo nịnh hót mình, mà chán ghét những người chính trực. 3. Ham dùng những người tính tình hợp với mình, mà tránh những người tính tình không hợp với mình"[6]. Đồng thời, tiếp tục đòi hỏi các nhân sự đã trúng cử trên các cương vị công tác của mình phải nỗ lực phấn đấu, rèn đức, luyện tài, để và phải xứng đáng với sự lựa chọn, tin yêu và kỳ vọng của Đảng và nhân dân; phải nỗ lực hoạt động, tích cực, sáng tạo và đạt hiệu quả cao trong mọi lĩnh vực công tác, thực sự là người lãnh đạo, người đày tớ thật trung thành của nhân dân như Chủ tịch Hồ Chí Minh căn dặn./.