Đoàn viên, thanh niên góp phần bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng thông qua việc tích cực học tập lý luận chính trị

Nghị quyết số 35-NQ/TW Ngày 22/10/2018 của Bộ Chính trị khóa XII về “Tăng cường bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trong tình hình mới” đã khẳng định, bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng là: “Bảo vệ Đảng, Cương lĩnh chính trị, đường lối của Đảng; bảo vệ Nhân dân, Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam; bảo vệ công cuộc đổi mới, công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và hội nhập quốc tế; bảo vệ lợi ích quốc gia, dân tộc; giữ gìn môi trường hoà bình, ổn định để phát triển đất nước” . Vì vậy, mỗi đoàn viên thành viên của “đội dự bị tin cậy của Đảng, là cánh tay đắc lực của Đảng, là rường cột của nước nhà...”, có vai trò rất quan trọng trong đấu tranh phản bác có hiệu quả các quan điểm sai trái, thù địch, bảo vệ vững chắc nền tảng tư tưởng của Đảng, nhất là trong giai đoạn hiện nay.

 1. Vai trò của học tập lý luận chính trị đối với đoàn viên thanh niên

Nghị quyết số 35-NQ/TW, ngày 22/10/2018 của Bộ Chính trị về “Tăng cường bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trong tình hình mới” đã khẳng định: Bảo vệ vững chắc nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác có hiệu quả các quan điểm sai trái, thù địch là một nội dung cơ bản, hệ trọng, sống còn của công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng; là nhiệm vụ quan trọng hàng đầu của toàn Ðảng, toàn quân và toàn dân ta.

Bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng thực chất là cuộc đấu tranh với các thế lực thù địch trên mặt trận tư tưởng, văn hóa. Để mỗi cán bộ, đảng viên là một chiến sĩ trên mặt trận đấu tranh này, cần tạo “sức đề kháng” cho mỗi cán bộ, đảng viên, đó chính là những kiến thức sâu rộng về lý luận chính trị, là đạo đức cách mạng, lập trường tư tưởng vững vàng. Do đó, gắn kết chặt chẽ nhiệm vụ bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng với hoạt động bồi dưỡng lý luận chính trị cho cán bộ, đảng viên là yêu cầu khách quan trong công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng hiện nay[1].

Lý luận luôn có vai trò quan trọng đối với sự nghiệp cách mạng. V.I.Lênin - người thầy vĩ đại của cách mạng vô sản trên thế giới đã khẳng định: “Không có lý luận cách mạng thì cũng không thể có phong trào cách mạng”. Chủ tịch Hồ Chí Minh cũng đã từng nói: “Không có lý luận thì lúng túng như nhắm mắt mà đi”. Do đó, Bác luôn kêu gọi mọi người, nhất là cán bộ, đảng viên phải thường xuyên trang bị cho mình những kiến thức lý luận.

Kế thừa tinh thần đó, Đảng ta cũng luôn xác định việc giáo dục lý luận chính trị cho cán bộ, đảng viên trong đó có thế hệ trẻ là nhiệm vụ quan trọng trong công tác tư tưởng của Đảng. Có thể hiểu, giáo dục lý luận chính trị là hoạt động có chủ đích của Đảng trong việc truyền thụ những tri thức lý luận chính trị nhằm trang bị cho mỗi cán bộ, đảng viên thế giới quan khoa học, nhân sinh quan cách mạng, lập trường tư tưởng và bản lĩnh chính trị vững vàng. Nòng cốt của những tri thức lý luận chính trị là chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh; đường lối, chủ trương của Đảng; chính sách, pháp luật của Nhà nước. Có thể khẳng định, việc học tập lý luận chính trị có vai trò rất quan trọng không chỉ đối với cán bộ, đảng viên mà còn đối với đoàn viên thanh niên trong việc bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng. Một trong những nội dung quan trọng trong bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng đối với đoàn viên thanh niên hiện nay là tích cực học tập lý luận chính trị. Bởi vì, lý luận chính trị và công tác giáo dục lý luận chính trị có vai trò đặc biệt quan trọng đối với Đảng và hoạt động lãnh đạo của Đảng; là ngọn hải đăng soi đường, chỉ lối; là “kim chỉ nam” cho mọi hoạt động của Đảng và cán bộ đảng viên.

Nhận thức rõ vai trò của học tập lý luận chính trị và nhằm đáp ứng yêu cầu trong quá trình lãnh đạo và quản lý đất nước, Đảng và Nhà nước đã luôn quan tâm đầu tư, chú trọng công tác học tập lý luận chính trị của các cán bộ, đảng viên. Đối với đoàn viên thanh niên, công tác này càng được chú trọng nhằm đáp ứng yêu cầu của chủ trương trẻ hóa cán bộ của Đảng và Nhà nước. Trên cơ sở thực hiện các nghị quyết của Đảng, công tác học tập lý luận chính trị cho đoàn viên thanh niên ngày càng thu được những kết quả tích cực, góp phần nâng cao trình độ lý luận chính trị của cán bộ, đảng viên, tăng cường sự thống nhất nhận thức, ổn định tư tưởng chính trị trong Đảng.

2. Thực trạng việc học tập lý luận chính trị của đoàn viên thanh niên trong giai đoạn hiện nay

 Nhận thức sâu sắc về vị trí, vai trò của lý luận và học tập lý luận chính trị, thời gian qua, thực hiện sự chỉ đạo của Đảng, của Trung ương Đoàn, các cấp bộ đoàn từ tỉnh đến cơ sở đã quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo, chú trọng đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả giáo dục lý luận chính trị, coi đây là nhiệm vụ quan trọng trong công tác xây dựng Đảng. Nhờ vậy, công tác giáo dục lý luận chính trị cho đoàn viên thanh niên hiện nay đã có nhiều chuyển biến tích cực, đi vào nền nếp, góp phần củng cố, nâng cao trình độ, bản lĩnh chính trị của đoàn viên thanh niên, tạo sự thống nhất cao trong Đảng, sự đồng thuận trong xã hội.

Cụ thể, trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo các cấp bộ đoàn luôn quan tâm định hướng tuyên truyền, sát sao việc đổi mới, nâng cao chất lượng của các buổi học nghị quyết của Đảng, của Đoàn. Trong đó yêu cầu các cấp bộ đoàn phải chú trọng nghiên cứu lý luận, các quan điểm, đường lối của Đảng, kịp thời phát hiện những vấn đề mới, mang tính đột phá để vận dụng sáng tạo vào tình hình thực tiễn của cơ quan đơn vị; coi trọng tổng kết thực tiễn, bổ sung lý luận, nhất là những mô hình mới, những cách làm hay, hiệu quả đã được thực tiễn kiểm nghiệm để nhân rộng; khắc phục tính hình thức trong sơ kết, tổng kết các nghị quyết, chỉ thị của Đảng, của Đoàn. Đặc biệt, một số đơn vị đã mạnh dạn nghiên cứu, đề xuất, phối hợp với các đơn vị liên quan thực hiện Đề án cử đoàn viên thanh niên đi học lý luận chính trị nhằm nâng cao trình độ hiểu biết về lý luận chính trị. Qua đó góp phần nâng cao nhận thức của đoàn viên, thanh niên về vai trò, ý nghĩa và tầm quan trọng của lý luận và học tập lý luận chính trị.[2]

Mặt khác, các cấp bộ đoàn đã tham mưu, lập kế hoạch, tổ chức triển khai việc phổ biến, quán triệt, học tập các nghị quyết, chỉ thị, kết luận của Đảng, của Đoàn, và địa phương một cách hiệu quả. Hằng năm tổ chức đánh giá tình hình vận dụng lý luận chính trị vào công tác đối với số đoàn viên, thanh niên; đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh… Các cấp bộ đoàn cũng thường xuyên bồi dưỡng, cập nhật thông tin, kiến thức mới, nâng cao nhận thức chính trị, tư tưởng, đạo đức, lối sống, năng lực công tác cho đội ngũ đoàn viên, thanh niên trong hệ thống chính trị, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ.

Có thể khẳng định, công tác giáo dục lý luận chính trị và học tập lý luận chính trị trong đoàn viên thanh niên thời gian qua đã góp phần quan trọng vào việc bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng trong giai đoạn mới. Đa số đội ngũ đoàn viên, thanh niên thông qua việc học tập lý luận chính trị đã không ngừng nâng cao bãn lĩnh chính trị, lập trường tư tưởng, kiên định mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội; vận dụng được những kiến thức đã học vào thực tế công việc góp phần đưa chủ trương, đường lối, nghị quyết của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước vào cuộc sống một cách hiệu quả, củng cố niềm tin của Nhân dân đối với sự lãnh đạo của Đảng, sự quản lý của Nhà nước[3].

Tuy nhiên, hiện nay chất lượng, hiệu quả học tập, nghiên cứu, lý luận chính trị đối với đoàn viên thanh niên có lúc, có nơi chưa cao; một số đoàn viên thanh niên có nhận thức chưa đúng đắn vị trí, vai trò, tầm quan trọng của học tập lý luận chính trị, có những biểu hiện ít quan tâm, xem nhẹ, lười học tập lý luận chính trị. Biểu hiện của tình trạng “lười” học tập lý luận chính trị trong đoàn viên thanh niên được thể hiện ở những khía cạnh cơ bản sau:

- Một số đoàn viên thanh niên vẫn xem trọng vấn đề chuyên môn hơn học lý luận chính trị. Từ trong nhà trường, không ít học sinh, sinh viên có thái độ coi nhẹ việc học những môn giáo dục công dân, các môn khoa học xã hội và nhân văn. Khi công tác, một số ít cán bộ trẻ là đoàn viên thanh niên có biểu hiện ngại học tập, nghiên cứu lý luận chính trị. Trong những buổi học tập Nghị quyết bắt buộc, thường lấy lý do bận công việc chuyên môn để trốn tránh hoặc học tập qua loa, đại khái, đối phó. Do đó, không thể am hiểu tường tận các đường lối, chủ trương của Đảng nên khi triển khai vào hoạt động thực tiễn dễ dẫn đến những sai lầm, khuyết điểm.

- Một bộ phận thanh niên lười học tập, lười suy nghĩ, không thường xuyên tiếp nhận những thông tin, hiểu biết mới; vô cảm, thiếu trách nhiệm trước những khó khăn, bức xúc và đòi hỏi chính đáng của Nhân dân. Biểu hiện rõ nét là khi được triệu tập học tập, nghiên cứu nghị quyết theo hình thức tập trung, một số thanh niên xuất hiện tư tưởng “có mặt” để điểm danh mà chưa thực tâm chú ý lắng nghe, trăn trở trước những vấn đề quan trọng, cốt lõi của lý luận chính trị.

- Ngoài ra, cũng không ít thanh niên có động cơ chưa đúng đắn khi tham gia học tập lý luận chính trị. Một bộ phận thanh niên học tập lý luận chính trị cốt lấy chứng nhận trình độ lý luận chính trị để thi nâng ngạch lương, quy hoạch, bổ nhiệm chức vụ. Số khác cho rằng, khi đã đầy đủ văn bằng, chứng chỉ điều kiện và đã đạt được mục đích của mình thì không tự học, tự bồi dưỡng, tự đào tạo rèn luyện nên trình độ lý luận chính trị ngày càng mai một, lạc hậu so với yêu cầu của thực tiễn.

Hiện nay, trước những diễn biến phức tạp của tình hình trong nước và quốc tế, do không nắm vững các vấn đề lý luận chính trị nên vẫn có những đoàn viên thanh niên hoài nghi về con đường phát triển theo định hướng xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam; hoài nghi về tính đúng đắn của học thuyết Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh. Vậy nên, họ dễ bị cuốn theo những luận điệu xuyên tạc của các thế lực thù địch, phản động, phai nhạt lý tưởng…

3. Một số giải pháp giúp đoàn viên thanh niên tích cực học tập lý luận chính trị trong giai đoạn hiện nay

Trước thực trạng đã phân tích trên, để giúp đoàn viên thanh niên tích cực học tập lý luận chính trị, góp phần bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, có thể thực hiện một số giải pháp sau đây:

Thứ nhất, cần nâng cao nhận thức của các cấp ủy, tổ chức đoàn và mỗi đoàn viên thanh niên về vai trò của việc học tập lý luận chính trị. Trong đó, nâng cao nhận thức của cấp ủy các cấp là yếu tố hàng đầu có ý nghĩa quyết định đến chất lượng học tập lý luận chính trị, khắc phục tình trạng lười học tập lý luận chính trị của đội ngũ cán bộ, đảng viên. Cần tăng cường công tác tuyên truyền, bồi dưỡng nghiệp vụ cho đội ngũ báo cáo viên, bí thư, phó bí thư cấp uỷ trong việc học tập, truyền đạt các chỉ thị, nghị quyết của Đảng. Thường xuyên giáo dục nâng cao nhận thức về trách nhiệm của cán bộ, đảng viên, đoàn viên thanh niên về vai trò của việc học tập lý luận chính trị. Chú trọng công tác giáo dục lý luận chính trị, quán triệt và tổ chức thực hiện nghiêm túc các chỉ thị, nghị quyết của Đảng về tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng công tác đào tạo, bồi dưỡng lý luận chính trị, bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng cho cán bộ lãnh đạo, quản lý, đảm bảo chặt chẽ, nghiêm túc, tránh tình trạng quán triệt, triển khai qua loa, hình thức, chiếu lệ, xem nhẹ việc học lý luận chính trị.

Thứ hai, thực hiện nghiêm quy định, chế độ học tập lý luận chính trị gắn với việc cung cấp thông tin, cập nhật kiến thức mới cho đoàn viên, thanh niên. Nghị quyết Trung ương 4 khóa XII của Đảng yêu cầu: “Có kế hoạch học tập, bồi dưỡng nâng cao trình độ lý luận bắt buộc hằng năm đối với đoàn viên, thanh niêngắn với việc cung cấp thông tin, cập nhật kiến thức mới phù hợp từng đối tượng, từng cấp, từng ngành, từng địa phương”. Phát huy vai trò nêu gương của người đứng đầu, của cán bộ lãnh đạo chủ chốt các cấp, phải coi việc học tập lý luận chính trị là nghĩa vụ bắt buộc đối với mọi đoàn viên, thanh niênvà phải được quy định thành chế độ để mọi người tự giác thực hiện nghiêm túc. Đưa chế độ tự học tập, nghiên cứu lý luận chính trị thành tiêu chí bắt buộc trong hoạt động của cán bộ, đảng viên, trong đó có đoàn viên, thanh niên. Thường xuyên cung cấp thông tin về những quan điểm, chủ trương mới của Đảng.

Thứ ba, không ngừng đổi mới nội dung, phương pháp giảng dạy lý luận chính trị theo hướng lý luận phải gắn với thực tiễn, phục vụ nhu cầu của người học sao cho giờ học nghị quyết trở nên sinh động, hấp dẫn. Học tập lý luận chính trị không chỉ truyền dạy nghị quyết một chiều mà cần phải biết vận dụng tri thức lý luận vào thực tiễn; biết khai thác những tư liệu từ kinh nghiệm thực tiễn của cả người dạy lẫn người học để làm giàu tri thức. Trong quá trình giảng dạy, phải lựa chọn nội dung cốt lõi nhất để giảng dạy, truyền thụ, nội dung ngắn gọn, súc tích, cô đọng, dễ nhớ, dễ hiểu và dễ tổ chức thực hiện; bám sát nghị quyết các cấp, xác định thật cụ thể, rõ ràng khâu đột phá để giải quyết nhiệm vụ then chốt, khâu yếu, mặt yếu, tạo bước phát triển. Kiên quyết khắc phục tình trạng giảng dạy nghị quyết chung chung, dàn trải, kinh viện, xa rời thực tiễn; cần coi trọng đổi mới, đa dạng hóa hình thức, phương pháp truyền đạt, quán triệt nghị quyết vừa bảo đảm tính hấp dẫn, tính khoa học, vừa bảo đảm tính thực tiễn; kết hợp tuyên truyền miệng với sử dụng hiệu quả các phương tiện thông tin đại chúng; đội ngũ báo cáo viên phải được lựa chọn kỹ, thực sự là những người có phẩm chất tốt, có kỹ năng và năng lực truyền đạt nghị quyết.

Thứ tư, phát huy tính tích cực, chủ động của mỗi đoàn viên, thanh niên trong tự học tập, tự nghiên cứu để nâng cao trình độ lý luận chính trị theo phương châm “học đi đôi với hành”. Trước hết, mỗi đoàn viên thanh niên cần thấm nhuần sâu sắc lời căn dặn của Chủ tịch Hồ Chí Minh về mục đích của việc học: “Học để làm việc, làm người, làm cán bộ. Học để phụng sự đoàn thể, giai cấp và nhân dân, Tổ quốc và nhân loại”. Do đó, cần xác định rõ mục đích của việc học tập lý luận chính trị là để có tri thức, có nền tảng lý luận nhằm trang bị cho mình một thế giới quan, một phương pháp luận khoa học để hoạt động thực tiễn một cách có hiệu quả. Do đó, phải thường xuyên học tập, trau đồi phẩm chất chính trị, gắn việc học lý luận với thực tiễn công việc hàng ngày. Học tập lý luận chính trị cần được tiến hành thường xuyên, bằng nhiều hình thức khác nhau, không chỉ dừng ở phạm vi trường lớp mà phải nêu cao tinh thần tự học, học ở mọi nơi, mọi lúc, học ở trường, ở sách vở, học lẫn nhau và học Nhân dân.

Khi học tập lý luận chính trị, mỗi đoàn viên thanh niên cần có ý thức tự giác, tích cực, chủ động; học đi đôi với hành; luôn chủ động tìm tòi, suy ngẫm những vấn đề đã học, đã biết. Ngoài ra, mỗi đoàn viên thanh niên cần động viên, khích lệ bạn bè cùng học; tuyên truyền những điều đã được được học cho những người xung quanh để tạo thành phong trào giúp nhau học tập lý luận chính trị. Những đoàn viên thanh niên là cán bộ của tổ chức Đoàn, Hội… cần phát huy tinh thần tiên phong, gương mẫu trong học tập lý luận chính trị; chủ động tổ chức các phong trào học tập, tìm hiểu lý luận cho đoàn viên thanh niên để lan tỏa những tri thức lý luận chính trị cho thanh niên.

Để việc học tập lý luận chính trị trở thành nhu cầu tự thân, là động lực quan trọng góp phần làm nên thành công của công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng, đòi hỏi mỗi đoàn viên thanh niên phải ý thức sâu sắc về trách nhiệm, nghĩa vụ của bản thân trước những yêu cầu, đòi hỏi của thực tiễn cuộc sống. Học tập lý luận chính trị là cách để người cán bộ tự đổi mới, nâng cao năng lực lãnh đạo, điều hành, làm chủ hành động của cá nhân; để thay đổi hình ảnh của bản thân theo hướng tích cực, năng động, tiến bộ, thân thiện, gần dân, trọng dân, cùng Nhân dân xây dựng thành công chủ nghĩa xã hội.

Nói chung, học tập lý luận chính trị là một nhiệm vụ không thể thiếu của mỗi cán bộ, đảng viên; đặc biệt là đoàn viên thanh niên - chủ nhân tương lai của đất nước. Học tập lý luận chính trị có vai trò quan trọng trong việc bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng bởi lẽ nó giúp cho mỗi thanh niên không chỉ có tri thức, có nền tảng lý luận vững chắc mà còn có lập trường tư tưởng và bản lĩnh chính trị vững vàng, có khả năng “tự miễn dịch” trước những luận điệu xuyên tạc, phản động của các thế lực thù địch. Do đó, việc phát huy tính chủ động, tích cực của thanh niên trong việc học tập lý luận chính trị góp phần bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng giai đoạn hiện nay là một việc làm cần thiết và có ý nghĩa rất quan trọng.

TÀI LIỆU THAM KHẢO

1. Bộ Chính trị (2018), Nghị quyết số 35-NQ/TW về “Tăng cường bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trong tình hình mới”.

2. Cổng thông tin điện tử Đảng bộ tỉnh Quảng Trị (2021), Đoàn viên, thanh niên tích cực học tập lý luận chính trị góp phần bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng trong giai đoạn hiện nay.

3. Trang thông tin điện tử Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy Bình Thuận (2020), Cần đổi mới công tác giáo dục lý luận chính trị cho đoàn viên thanh niên trong giai đoạn hiện nay.

4. Trang thông tin điện tử Xây dựng Đảng (2024), vai trò của việc học tập lý luận chính trị trong công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng.

ThS. Nguyễn Trần Cảnh

Phó Trưởng phòng QLĐT và NCKH, Trường Chính trị tỉnh