Trong một phát biểu ngày 18-12, Bộ trưởng Tài chính Mỹ Jacob Lew cho biết trong thời gian tới, hai nước sẽ thúc đẩy hợp tác trong các lĩnh vực du lịch, thương mại, viễn thông, phát triển doanh nghiệp tư nhân....

Trong khi đó, các nhà phân tích tin rằng đây là thời điểm thích hợp để Mỹ và Cuba bình thường hóa quan hệ song phương. Học giả cấp cao Darrell West của Brookings nhận định chính quyền của Tổng thống Obama quyết định bình thường hóa quan hệ với Cuba vì các lệnh cấm vận của Mỹ đối với quốc đảo Caribbe này đã hoàn toàn thất bại và ông chủ Nhà Trắng hy vọng bước đi này sẽ mang lại kết quả tốt đẹp hơn thông qua các cuộc tiếp xúc và đàm phán.

Theo học gia West, trong hai năm còn lại của nhiệm kỳ thứ hai này, Tổng thống Obama đang điều chỉnh trọng tâm trong chính sách đối ngoại. Tuy nhiên, một số nhà phân tích tin rằng quá trình bình thường hóa sẽ gặp phải một số rào cản từ những chính khách Cộng hòa diều hâu trong quốc hội.

Cùng ngày, Chính phủ New Zealand hoanh nghênh quyết định trên của lãnh đạo hai nước. Ngoại trưởng New Zealand Murray McCully chúc mừng Tổng thống Obama và Chủ tịch Cuba Raul Castro, coi đây là một bước tiến quan trọng không chỉ với Mỹ và Cuba mà còn cả với cả khu vực Caribbe.

Trước đó, trong tuyên bố về bình thường hóa quan hệ với Cuba sau 53 năm gián đoạn, Tổng thống Obama cho biết ông đã chỉ thị Ngoại trưởng John Kerry ngay lập tức bắt đầu các cuộc thảo luận với Cuba để thiết lập lại quan hệ ngoại giao đã bị cắt đứt từ tháng 1/1961 và sớm mở lại Đại sứ quán tại La Habana, và các quan chức cấp cao sẽ tới thăm Cuba.

Nhà lãnh đạo Mỹ nhấn mạnh hai nước có thể thúc đẩy các lợi ích chung, đặc biệt thông qua hợp tác trong các lĩnh vực y tế, di cư, chống khủng bố, buôn bán ma túy và phòng chống thiên tai. Tổng thống Obama đồng thời khẳng định: "50 năm qua đã chỉ ra rằng sự cô lập không có tác dụng và đã đến lúc có một cách tiếp cận mới."

Trong tuyên bố, Tổng thống Obama cho biết Mỹ đang có những bước đi nhằm thúc đẩy hợp tác du lịch và thương mại với Cuba, tạo điều kiện cho người dân Mỹ đi du lịch tới Cuba và có thể sử dụng thẻ tín dụng và thẻ ghi nợ của Mỹ tại Cuba.

Ông cũng nêu rõ Nhà Trắng đang xóa bỏ những hạn chế về gửi kiều hối từ Mỹ về Cuba, khoản tiền hỗ trợ cho các dự án nhân đạo tại Cuba. Theo Tổng thống Obama, các doanh nghiệp Mỹ cần được tạo điều kiện tối đa khi làm ăn kinh doanh tại Cuba, và hợp tác thương mại được tăng cường mang lại lợi ích cho người dân hai nước.

Xuất phát từ nhận thức này, Nhà Trắng cam kết tạo điều kiện cho các giao dịch được ủy quyền giữa Mỹ và Cuba. Các thể chế tài chính của Mỹ sẽ được phép mở tài khoản tại các thể chế tài chính của Cuba và các nhà xuất khẩu Mỹ sẽ dễ dàng bán hàng hóa tại Cuba hơn. Tổng thống Obama cũng đề cập tới hợp tác giữa hai nước trong lĩnh vực công nghệ viễn thông.

Đề cập tới lệnh cấm vận chống Cuba, Tổng thống Obama khẳng định: "Có những bước đi mà tôi có thể thực hiện với tư cách Tổng thống để thay đổi chính sách với Cuba. Lệnh cấm vận vốn được áp đặt trong nhiều thập kỷ hiện đã được hệ thống hóa trong luật. Khi những thay đổi này được mở ra, tôi mong đợi một cuộc tranh luận nghiêm túc và chân thành với Quốc hội về việc dỡ bỏ lệnh cấm vận chống Cuba."

Trong khi đó, trong phát biểu cùng ngày 17/12, Chủ tịch Cuba Raul Castro tuyên bố mặc dù hai bên còn tồn tại nhiều khác biệt sâu sắc, đặc biệt là trong các vấn đề liên quan tới chủ quyền quốc gia, dân chủ, nhân quyền và chính sách đối ngoại, song Cuba vẫn khẳng định lập trường của La Habana là sẵn sàng đối thoại về tất cả các vấn đề này.

Chủ tịch Raul Castro kêu gọi Chính phủ Mỹ dỡ bỏ các rào cản hoặc hạn chế mối liên kết giữa hai dân tộc, các gia đình và công dân hai nước, đặc biệt là các vấn đề liên quan tới việc thăm thân, dịch vụ bưu chính trực tiếp và viễn thông.

Trong bài phát biểu, nhà lãnh đạo Cuba hoanh nghênh những tiến bộ đạt được trong các cuộc trao đổi giữa hai bên, nhấn mạnh điều này cho thấy hai nước có thể tìm kiếm được các giải pháp cho rất nhiều vấn đề còn tồn tại. Ông cho rằng: "Chúng ta cần phải học tập nghệ thuật chung sống với những khác biệt theo một cách thức văn minh"./.

Nguồn TTXVN (TT)