Nghị quyết Đại hội đại biểu Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh Thành phố Hồ Chí Minh lần thứ X, nhiệm kỳ 2017 - 2022 đã xác định nhiệm vụ: “Nâng cao tính chiến đấu và hiệu quả công tác phản tuyên truyền, chủ động phản bác, đấu tranh với các luận điệu xuyên tạc, kích động, sai lệch, đặc biệt là các thông tin trên mạng xã hội; chủ động sử dụng mạng và hướng dẫn thanh niên cách ứng xử văn hóa, đúng đắn với thông tin trên mạng xã hội”. Thực hiện Nghị quyết Đại hội Đoàn Thành phố, trong 5 năm qua, Thành Đoàn đã triển khai nhiều giải pháp cụ thể để thực hiện tốt công tác tập hợp, giáo dục thanh niên  trên không gian mạng, trong đó có các giải pháp góp phần ngăn chặn, đấu tranh phản bác các sản phẩm văn hóa, truyền thông độc hại trên không gian mạng góp phần bảo vệ biên cương văn hóa tư tưởng.

PHÁT HUY VAI TRÒ CÁC CÔNG TÁC TRUYỀN THÔNG, LÝ LUẬN CHÍNH TRỊ

Trước hết, Thành Đoàn đã, đang phát huy các cơ quan báo chí - xuất bản, các kênh thông tin trực thuộc như Báo Tuổi Trẻ, Báo Khăn Quàng Đỏ, Truyền hình Thanh niên (trên HTV), chương trình “Sức trẻ Thanh niên Thành phố Anh hùng” (trên VOH), Nhà xuất bản Trẻ, Trang tin điện tử Thành Đoàn và hệ thống trang tin điện tử của các đơn vị sự nghiệp, doanh nghiệp trực thuộc, các cơ sở Đoàn; tăng cường ứng dụng mạnh mẽ công nghệ thông tin, mạng xã hội trong triển khai các hoạt động tuyên truyền, giáo dục của Đoàn. Tận dụng hệ thống các trang cộng đồng, nhóm cộng đồng do Đoàn - Hội - Đội Thành phố quản lý: Thành Đoàn TP. Hồ Chí Minh, Tuổi trẻ TP. Hồ Chí Minh học tập và làm theo lời Bác, Tuổi trẻ TP. Hồ Chí Minh với pháp luật, Hội Liên hiệp Thanh niên Việt Nam TP. Hồ Chí Minh, Sinh viên Thành phố Bác, Sinh viên TP. Hồ Chí Minh - Những câu chuyện đẹp, Thiếu nhi TP. Hồ Chí Minh, Phụ trách Đội TP. Hồ Chí Minh, Mùa hè xanh - TP.Hồ Chí Minh, Tiếp sức mùa thi TP.Hồ Chí Minh, Chiến dịch tình nguyện Hành quân xanh TP.Hồ Chí Minh, Chiến dịch tình nguyện Hoa phượng đỏ TP.Hồ Chí Minh, Công tác Quốc tế thanh niên, nhóm GO VOLUNTEER!,… trở thành những kênh thông tin hiệu quả để tuyên truyền, định hướng thẩm mỹ, lối sống văn hóa, các giá trị sống tích cực cho đoàn viên, thanh niên; đấu tranh, phê pháp những biểu hiện tiêu cực, lệch lạc trong xã hội và trong    giới trẻ. 

Trong 5 năm qua (2017 - 2022), Thành Đoàn đã triển khai Cuộc vận động “Mỗi ngày một tin tốt, mỗi tuần một câu chuyện đẹp”, củng cố hệ thống Câu lạc bộ Lý luận trẻ từ cấp thành đến cơ sở, phát triển “văn hóa đọc”, xây dựng “văn hóa thưởng thức” nhằm khuyến khích hình thành thói quen xem, nghe, đọc và các loại hình giải trí, các sản phẩm văn hóa, văn nghệ có giá trị nhân văn trong thanh thiếu nhi; tích cực phối hợp vận động sáng tác, quảng bá các tác phẩm văn hóa nghệ thuật có giá trị tư tưởng, nghệ thuật cao.

Lễ ra mắt CLB Lý luận trẻ Thành đoàn TP. Hồ Chí Minh

Ban Thường vụ Thành Đoàn đã ban hành Kế hoạch số 155-KH/TĐTN- BTG ngày 15/8/2019 của Ban Thường vụ Thành Đoàn “Về việc tiếp tục thực hiện Chương trình hành động số 15-CT/TĐTN-BTG ngày 11/8/2016 của Ban Chấp hành Thành Đoàn và thực hiện Đề án “Tăng cường giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống cho thanh thiếu nhi giai đoạn 2018 - 2022” của Ban Thường vụ Trung ương Đoàn” cũng có nhiệm vụ cụ thể “Xây dựng hệ thống tuyên truyền trực quan và đẩy mạnh sử dụng mạng xã hội, các phương tiện truyền thông hiện đại để tăng cường công tác giáo dục cho đoàn viên, hội viên, đội viên, thanh thiếu nhi của Thành phố”.

NHỮNG GIẢI PHÁP TRIỂN KHAI TRONG THỜI GIAN TỚI

Để tiếp tục tham gia ngăn chặn, đấu tranh phản bác các sản phẩm văn hóa, truyền thông độc hại trên không gian mạng góp phần bảo vệ biên cương văn hóa tư tưởng, Ban Thường vụ Thành Đoàn Thành phố Hồ Chí Minh xác định những nhiệm vụ cơ bản sau:

Thứ nhất, kiên trì triển khai, đẩy mạnh các cấp bộ Đoàn, lực lượng cán bộ Đoàn, thanh thiếu nhi tích cực tham gia cuộc vận động “Mỗi ngày một tin tốt, Mỗi tuần một câu chuyện đẹp” theo phương châm “trên trước, dưới sau”, “trong trước, ngoài sau”. 
Theo đó, cấp bộ Đoàn, cán bộ Đoàn các cấp tích cực tuyên truyền tin tốt, câu chuyện đẹp trước, từ đó lan tỏa ra đoàn viên, thanh thiếu nhi và toàn xã hội, tạo xu hướng lan tỏa những thông tin tích cực, những giá trị tốt đẹp trên các trang thông tin điện tử, mạng xã hội, góp phần xây dựng môi trường sống lành mạnh cho sự phát triển của thanh niên, tham gia xây dựng, phát triển và bảo vệ Thành phố Hồ Chí Minh.

Thứ hai, phát triển các nội dung “Văn hóa thưởng thức” trong thanh, thiếu nhi. 

“Văn hóa thưởng thức” là một lối tiếp cận không mới nhưng cũng chưa rộng rãi đối với thanh thiếu nhi. Trước bối cảnh toàn cầu hóa và bùng nổ công nghệ thông tin hiện nay, nhiều loại hình giải trí, sản phẩm văn hóa, nghệ thuật của các nước trên thế giới được truyền bá vào Việt Nam thông qua nhiều kênh phát hành, với tốc độ lan truyền nhanh. Trong số đó, có không ít những sản phẩm văn hóa, nghệ thuật biến tướng, tác động tiêu cực đến thanh thiếu nhi. Bên cạnh đó, vì lợi ích kinh tế, các đơn vị truyền thông, giải trí, một bộ phận thanh thiếu nhi đã thực hiện các sản phẩm văn hóa, nghệ thuật có nội dung phản cảm, không lành mạnh, truyền tải nội dung xấu, độc. 

Từ thực tiễn đó, Thành Đoàn triển khai đẩy mạnh việc giáo dục “Văn hóa thưởng thức” nhằm tạo thói quen, kỹ năng và sở thích xem, nghe, đọc các loại hình giải trí, các sản phẩm văn hóa, nghệ thuật có giá trị nhân văn, có tính giáo dục, cổ vũ lối sống đẹp trong thanh thiếu nhi. Tăng cường tổ chức các chương trình phát sóng trực tuyến trên các trang cộng đồng để nâng cao “Văn hóa thưởng thức” cho đoàn viên, thanh thiếu nhi như chương trình “Thành phố 18h”, chương trình “Âm nhạc dân tộc học đường”, chương trình “Hát về thời hoa đỏ”, chương trình “Thế hệ mới – Thích ứng – Kết nối và Chia sẻ”, không gian “Âm nhạc – Kết nối”, chương trình “Câu chuyện truyền cảm hứng”,…

Tiết mục của CLB Văn nghệ Xung kích Trường Đại học Văn hoá TP.Hồ Chí Minh

Thứ ba, duy trì và phát triển mô hình Câu lạc bộ Lý luận trẻ - mô hình tập hợp các cán bộ Đoàn, đoàn viên, thanh niên yêu thích và có khả năng nghiên cứu, trao đổi về lý luận, chính trị, góp phần trang bị cho đội ngũ cán bộ Đoàn, đoàn viên khả năng lý luận, nghiên cứu về chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đồng thời nâng cao nhận thức, hun đúc tư tưởng, bản lĩnh chính trị trong đội ngũ cán bộ Đoàn, đoàn viên Thành phố. 

Qua hơn 20 năm hình thành và phát triển, đến nay, mô hình Câu lạc bộ Lý luận trẻ đã phát triển tại 100% các cơ sở Đoàn trực thuộc Thành Đoàn, cung cấp một đội ngũ có khả năng lý luận cao, bản lĩnh chính trị vững vàng, có thể đấu tranh phản bác các luận điểm chống phá, xuyên tạc trên không gian mạng.

Thứ tư, thường xuyên chỉ đạo, hướng dẫn các cơ sở Đoàn trực thuộc triển khai các đợt sinh hoạt chính trị, sinh hoạt chi đoàn chủ điểm trong năm. 

Các đợt sinh hoạt chính trị lớn ứng với các đợt kỷ niệm, sự kiện trọng đại của đất nước, Thành phố như Kỷ niệm Ngày thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam Kỷ niệm Ngày thành lập Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh, Kỷ niệm Ngày sinh của Chủ tịch Hồ Chí Minh,… diễn ra sâu rộng, tạo sự chuyển biến tích cực trong nhận thức, ý thức chính trị của thanh thiếu nhi Thành phố, huy động được một lực lượng lớn cán bộ Đoàn, thanh thiếu nhi tham gia nhận diện, đấu tranh phản bác các tin, bài xấu độc, xuyên tạc, phản động. Các đợt sinh hoạt chi đoàn chủ điểm diễn ra định kỳ tháng 3 và tháng 10 hằng năm cũng là dịp quan trọng để tổ chức Đoàn thực hiện công tác giáo dục chính trị - tư tưởng, trang bị lý luận cách mạng, hun đúc lòng yêu nước, bản lĩnh chính trị cho mỗi đoàn viên, thanh thiếu nhi.

Thứ năm, phát triển và mở rộng hệ thống các trang cộng đồng rộng lớn, tiêu biểu là Thành Đoàn TP. Hồ Chí Minh, Hội Liên hiệp Thanh niên Việt Nam TP. Hồ Chí Minh, Sinh viên Thành phố Bác, GO VOLUNTEER!... 

Đây đều là những trang có lượng theo dõi, tương tác lớn của thanh thiếu nhi. Mỗi khi có một mệnh lệnh hành động thống nhất, các trang đều chia sẻ chung một bài viết nhằm đấu tranh chống các sản phẩm văn hóa, truyền thông độc hại, thực hiện đúng chủ trương “lấy cái đẹp dẹp cái xấu”.

Thứ sáu, không ngừng chú trọng việc xây dựng một lực lượng nòng cốt tham gia xử lý thông tin trên mạng, sử dụng hiệu quả các ứng dụng nhắn tin để chỉ đạo lực lượng này kịp thời phát hiện và xử lý các sản phẩm văn hóa xấu độc. 

Trong những năm gần đây, Thành Đoàn luôn quan tâm xây dựng lực lượng nòng cốt trong thanh niên để chủ động đấu tranh bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, tích cực, ngăn chặn, phản bác các sản phẩm văn hóa, truyền thông độc hại. Lực lượng này được phủ khắp các khu vực trên địa bàn Thành phố, có mặt ở cả khu vực địa bàn dân cư, công nhân lao động và trường học; đặc biệt chú trọng phát triển từ đội ngũ cán bộ trẻ, đoàn viên thanh niên được đào tạo chuyên môn bài bản trong các lĩnh vực nghiên cứu, giảng dạy lý luận chính trị, khối ngành khoa học xã hội và nhân văn, các lĩnh vực báo chí, truyền thông, văn hóa, nghệ thuật…

Trước những diễn biến phức tạp của cuộc đấu tranh ngăn chặn, phản bác các sản phẩm văn hóa, truyền thông độc hại trên không gian mạng, để phát huy vai trò của thanh niên trên mặt trận này, tổ chức Đoàn Thành phố quan tâm bồi dưỡng lý tưởng cách mạng, bản lĩnh chính trị vững vàng cho thanh niên, nâng cao nhận thức của thanh thiếu nhi với việc bảo vệ biên cương văn hóa tư tưởng qua các đợt sinh hoạt chính trị lớn, các hoạt động của Câu lạc bộ Lý luận trẻ; bảo đảm thanh niên “miễn dịch” với các các sản phẩm văn hóa, truyền thông xấu, độc, được trang bị đủ năng lực thực tiễn, khả năng lý luận, kỹ năng đấu tranh trên không gian mạng nhằm kịp thời nhận diện, phân biệt và đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch một cách hiệu quả. Bên cạnh đó, tổ chức Đoàn thành phố thực hiện phương châm “lấy cái đẹp dẹp cái xấu” phát huy tối đa hiệu quả của Cuộc vận động “Mỗi ngày một tin tốt, mỗi tuần một câu chuyện đẹp”, xây dựng văn hóa thưởng thức cho đoàn viên thanh thiếu nhi; qua đó vừa định hướng cho thanh thiếu nhi các giá trị sống nhân văn, tích cực, vừa góp phần đẩy lùi các sản phẩm truyền thông độc hại.

Phan Thị Thanh Phương
Bí thư Thành Đoàn Thành phố Hồ Chí Minh